Trong thời gian gần đây, giá cà phê nguyên liệu, đặc biệt là cà phê Robusta, đang tăng mạnh trên thị trường toàn cầu. Sự tăng giá này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn khiến người tiêu dùng trong nước lo lắng về việc cà phê có thể trở thành một loại hàng xa xỉ. Vậy liệu thức uống quen thuộc này có thật sự sẽ trở thành một món hàng đắt đỏ đến mức xa vời với người tiêu dùng Việt Nam?
Mục lục
1. Giá cà phê leo thang: Từ phổ thông đến xa xỉ?
Giá cà phê Robusta, loại cà phê được tiêu thụ phổ biến tại Việt Nam, đã tăng vọt lên mức 5.000 USD/tấn, gây ra nhiều áp lực cho thị trường trong nước. Theo ông Phan Minh Thông, Tổng Giám đốc Phúc Sinh, nếu mức giá này giữ vững trong một năm, giá một ly cà phê có thể tăng lên đến 100.000 đồng. Đây là mức giá mà trước đây ít ai nghĩ đến, đặc biệt là với một thức uống được xem là phổ thông như cà phê.
Một mức giá như vậy không chỉ khiến nhiều người tiêu dùng phải suy nghĩ lại về thói quen uống cà phê hàng ngày mà còn đẩy thức uống này vào nhóm các mặt hàng xa xỉ. Trong bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, việc phải trả gấp đôi, thậm chí gấp ba cho một ly cà phê có thể khiến nhiều người chọn cách giảm thiểu việc tiêu dùng loại đồ uống này.
2. Các yếu tố tác động lên giá cà phê
Không chỉ giá cà phê nguyên liệu tăng, mà còn có những yếu tố khác đang tác động đến chi phí sản xuất và kinh doanh cà phê. Ông Nguyễn Ngọc Luận, CEO của Meet More, lo ngại rằng nếu cà phê bị áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt, giá cả sẽ tiếp tục leo thang. Việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt lên cà phê, nếu xảy ra, sẽ gây ra cú sốc lớn cho thị trường và đẩy giá bán lẻ lên cao, khiến cà phê không còn là món đồ uống dễ tiếp cận đối với nhiều người.
Một trong những lý do chính dẫn đến giá cà phê tăng mạnh là do biến đổi khí hậu, ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất và chất lượng cây trồng. Hạn hán và lũ lụt tại các khu vực trồng cà phê lớn như Brazil và Việt Nam đã làm giảm đáng kể nguồn cung, đẩy giá cả lên cao. Đồng thời, nhu cầu tiêu thụ cà phê trên toàn cầu vẫn không ngừng tăng trưởng, tạo thêm áp lực lên giá cả.
3. Góc nhìn khác: Cà phê vẫn là mặt hàng phổ thông?
Mặc dù lo ngại về việc cà phê trở thành hàng xa xỉ ngày càng rõ nét, nhưng không phải ai cũng đồng ý với viễn cảnh u ám này. Theo ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Mê Thuột, cà phê vẫn là một mặt hàng phổ thông, với hàng tỉ ly được tiêu thụ mỗi ngày trên toàn cầu. Ông cho rằng, dù giá có tăng, nó sẽ không đủ để biến cà phê thành một loại hàng hóa xa xỉ đối với phần lớn người tiêu dùng.
Thực tế, cà phê là một trong những sản phẩm tiêu dùng nhanh nhất và đa dạng nhất trên thị trường. Từ những ly cà phê giá rẻ ở các quán vỉa hè cho đến những tách cà phê hạng sang trong các quán cà phê chuỗi nổi tiếng, giá cả có thể thay đổi theo đối tượng khách hàng và quy mô phục vụ. Điều này cho thấy rằng, dù giá cà phê nguyên liệu có tăng, vẫn có nhiều cách để người tiêu dùng tiếp tục thưởng thức thức uống yêu thích mà không phải quá lo lắng về giá cả.
4. Áp lực đối với các chuỗi F&B
Bên cạnh việc ảnh hưởng đến người tiêu dùng, sự gia tăng giá cà phê cũng gây ra áp lực không nhỏ cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực F&B. Ông Hoàng Tùng, Chủ tịch F&B Investment & FoodEdu Academy, chia sẻ rằng các chuỗi F&B, đặc biệt là những quán có cà phê là món chính, đang phải đối mặt với nhiều khó khăn. Giá nguyên liệu tăng mạnh dẫn đến chi phí sản xuất cao hơn, đồng thời tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp.
Một số chuỗi cà phê đã buộc phải tăng giá sản phẩm để duy trì lợi nhuận. Tuy nhiên, việc tăng giá này cũng khiến nhiều khách hàng e ngại và dẫn đến việc doanh nghiệp phải tìm các giải pháp thay thế như chạy các chương trình khuyến mãi hoặc giảm chất lượng dịch vụ. Điều này vô tình tạo ra một vòng luẩn quẩn, khi giá cao hơn lại làm giảm sức mua, buộc các doanh nghiệp phải liên tục điều chỉnh chiến lược kinh doanh để tồn tại.
5. Liệu cà phê có thực sự trở thành hàng xa xỉ?
Câu hỏi liệu cà phê có thực sự trở thành hàng xa xỉ hay không vẫn còn bỏ ngỏ. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là các doanh nghiệp trong ngành F&B sẽ phải đối mặt với những thách thức mới trong việc duy trì sự cân bằng giữa giá cả và chất lượng sản phẩm. Cà phê, một thức uống tưởng chừng như không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, giờ đây đang trở thành đề tài nóng bỏng không chỉ về giá cả mà còn về những tác động dài hạn đối với thị trường.
Trong tương lai, người tiêu dùng có thể sẽ phải đối mặt với nhiều sự thay đổi trong thói quen mua sắm và tiêu dùng cà phê. Từ việc chọn những sản phẩm thay thế rẻ hơn cho đến việc chỉ thưởng thức cà phê vào những dịp đặc biệt, sự gia tăng giá cả chắc chắn sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến cách mọi người tiếp cận loại đồ uống này.
